Spis treści
- Migrena
- Objawy migreny
- Metody leczenia migreny
- Dieta w migrenie – czego unikać podczas migreny?
- Sanprobi Barrier
- Bibliografia
Podstawy naszego stylu życia, takie jak ilość snu, stres, regularność posiłków a także niektóre składniki pożywienia, m.in. czekolada, sery dojrzewające czy czerwone wino mogą mieć wpływ na występowanie napadów migreny. Z dzisiejszego artykułu dowiesz się, które konkretnie pokarmy mogą wywoływać migreny oraz co robić, a czego unikać aby zmniejszyć częstotliwość napadów.
Migrena
Migrena jest zaliczana do pierwotnych bólów głowy, czyli takich, które nie mają chorobowego podłoża. Główną jej cechą są silne i napadowe bóle pewnych obszarów głowy. Szacuje się, że migrena występuje u ok. 8% Polaków, z czego 3/4 stanowią kobiety. U 90% chorujących pierwsze napady bólowe wystąpiły przed 40 rokiem życia.
Patomechanizm migrenowych bólów głowy nie jest do końca poznany. Istnieją różne teorie opisujące przypuszczalny mechanizm powstania napadu migrenowego, a należą do nich: teoria naczyniowa, neuronalna, biochemiczna, ośrodkowa i teoria zapalenia tkanki nerwowej.
Migrena sprawia, że osoba na nią cierpiąca nie jest w stanie podjąć się normalnych, codziennych czynności. Badania pokazują, że chorujący na migrenę, opuszczają przeciętnie od 2 do 4 dni pracy, a w czasie napadu przyjmują minimum 2 tabletki leku przeciwbólowego. Napady migreny mogą ustępować okresowo, a nawet na dłuższy czas zaniknąć.
Predyspozycje do migreny są prawdopodobnie dziedziczne, natomiast przyczyny tej choroby są złożone. Warto wiedzieć, że istnieje szereg czynników sprzyjających wystąpieniu napadu do których zaliczamy między innymi:
- przewlekły stres o dużym nasileniu;
- przewlekła, niewystarczająca ilość snu;
- nieodpowiednie nawodnienie organizmu;
- nieregularne posiłki;
- zbyt długie przerwy pomiędzy posiłkami;
- niektóre składniki diety, np. kofeina, alkohol, tyramina;
- czynniki hormonalne;
- czynniki atmosferyczne;
- silne zapachy, silne dźwięki, silne światło;
- nadużycie leków.
Objawy migreny
Ból migrenowy najczęściej jest pulsujący, pojawia się po jednej stronie głowy i nasila się nawet przy minimalnym wysiłku. Często towarzyszą mu też szumy uszne, a także inne objawy takie jak nudności, nadwrażliwość na światło, nadwrażliwość na dźwięki i wymioty. Przed pojawieniem się samej migreny może pojawić się tzw. „aura migrenowa”, czyli szereg objawów typowo neurologicznych tj. zaburzenia widzenia, zawroty głowy, drętwienie twarzy, zaburzenia mowy czy drętwienie kończyn. Aura migrenowa zazwyczaj trwa do kilkunastu minut.
Migrena nie jest co prawda sytuacją zagrażającą życiu, ale nie powinna być przez nas lekceważona i jeśli bóle wystąpiły już kilkukrotnie to warto zgłosić się do lekarza w celu wykonania szczegółowych badań.
Metody leczenia migreny
Podstawowymi metodami leczenia jest podawanie leków przeciwbólowych, zawierających paracetamol, ibuprofen, pochodnych ergotaminy lub tryptanów, z tym, że ostatnie dwa z wymienionych są wskazane zwłaszcza przy silnych bólach i wydawane są jedynie na receptę.
W przypadku gdy migrenie towarzyszą wymioty, może być konieczne podanie leków przeciwwymiotnych. Przewlekłe stosowanie ww. środków może jednak prowadzić do rozwinięcia bólu głowy z nadużywania leków przeciwbólowych, który jest trudny w leczeniu, stąd ważny jest umiar i kontrolowanie ilości przyjmowanych preparatów.
Poza leczeniem farmakologicznym warto zadbać także o:
- odpowiednie nawodnienie – zapominanie o piciu wody będzie prowadzić do lekkiego, a czasami nawet znacznego odwodnienia. Utrata 2-4% wody może objawiać się bólami głowy i przyczyniać do wystąpienia migreny;
- odpowiednią masę ciała – u otyłych osób cierpiących na migreny redukcja masy ciała pomaga zapobiegać nawrotom napadów bólowych;
- odpowiednią ilość snu – zarówno zbyt długi, jak i zbyt krótki sen mogą wpływać na wystąpienie migreny. Zadbaj o to, by spać od 7-9h na dobę;
- umiarkowaną aktywność fizyczną – jej brak może prowadzić do napięcia mięśni i pogorszenia reakcji na stres, a w konsekwencji przyczyniać się do wystąpienia migreny, natomiast nadmierna aktywność fizyczna może wywołać silne zmęczenie i objawy migreny, dlatego aktywność fizyczna powinna być dopasowana do potrzeb i możliwości organizmu;
- regularność posiłków – omijanie posiłków może powodować wystąpienie migreny, zarówno przez pojawienie się głodu jak i możliwą hiperglikemię;
- odpowiednią dietę – istnieją produkty, których spożycie może nasilać objawy migreny lub je wywoływać, ale o nich napiszę w dalszej części tego artykułu.
Dieta przy migrenie - co jeść przy migrenie a czego unikać?
Z występowaniem migreny jest powiązana obecność pewnych związków, zawartych w żywności. Mowa głównie o aminach biogennych tj. tyraminie, histaminie, kofeinie, glutaminianie sodu, ale także o czekoladzie, niektórych kwasach tłuszczowych, alkoholu, czy słodzikach. Postaram się pokrótce je omówić.
Tyramina
Tyramina jest naturalnie występującą aminą, która powstaje z rozkładu białek długo przechowywanej lub fermentującej żywności. Najwięcej tyraminy znajduje się w takich produktach, jak np. sery długo dojrzewające i pleśniowe (np. cheddar, mozarella czy parmezan) ryby (marynowane, solone, wędzone), kiełbasy salami, pepperoni, pasztety i inne podroby, fermentowane produkty sojowe, dojrzałe awokado, dojrzałe banany, papryka, pomidory, kapusta, szpinak, bób, czekolada, piwo, wino. Wszystkie spożywane produkty i napoje, powinny być możliwie świeże (czyli jak najkrócej przechowywane) gdyż wtedy nie dochodzi w nich do wzrostu ilości tyraminy.
Histamina
Mowa tutaj o produktach, które zwiększają jej produkcję w organizmie, czyli m.in. o truskawkach, owocach cytrusowych, pomidorach, owocach morza, ananasach, kiwi, orzechach, kapuście kiszonej, serach dojrzewających, occie, piwie, winie czerwonym, alkoholu i lekach.
Kofeina
Kofeina, czyli powszechnie stosowana substancja stymulująca – znajdziemy ją w kawie, herbacie czarnej, herbacie zielonej, czekoladzie, napojach energetycznych czy coca-coli. Wpływ kawy na migrenę może być także powiązany z zespołem odstawiennym, czyli brakiem kolejnej dawki kofeiny w odstępie 24h i więcej. To samo działanie obserwuje się w przypadku innych napojów zawierających kofeinę, np. coca-coli. Towarzyszące odstawieniu kofeiny bóle głowy zazwyczaj pojawiają się w ciągu pierwszych 2-6 dni.
Glutaminian sodu
Glutaminian sodu (MG) to dodatek do żywności, który jest stosowany jako konserwant i wzmacniacz smaku. Możemy znaleźć go w składzie sosu sojowego, zupek instant, produktów konserwowych, sosów sałatkowych, przypraw, przetworzonego mięsa czy kostek bulionowych.
Glutaminian wiąże się też z powstaniem pojęcia „syndrom chińskiej restauracji”. Związek ten jest nadużywanym w krajach azjatyckich i może powodować wzmożoną potliwość, zaczerwienie skóry, palpitacje i bóle głowy.
Fenyloalanina
Znajduje się w dużej ilości w kakao, czyli np. w ciemnej czekoladzie i niektórych czekoladowych wypiekach. Może być powodem występowania migreny. W mniejszej ilości związek ten znajdziemy w czekoladzie mlecznej oraz białej.
Kwasy tłuszczowe
Dieta niskotłuszczowa wiąże się z obniżeniem częstości, intensywności i czasu trwania bólu migrenowego. Na zwiększone ryzyko występowania migreny mogą wpływać kwasy tłuszczowe, głównie kwas linolenowy (n-6) i oleinowy (n-9). Kwasy te możemy znaleźć np. w margarynie, oraz oleju słonecznikowym.
Alkohol
Przyczyną wywołującą migrenę może być sam etanol, który rozszerza naczynia wewnątrzczaszkowe, ale też prowadzi do odwodnienia, które samo w sobie jest czynnikiem nasilającym migrenę. Niektóre napoje alkoholowe dodatkowo zawierają substancje mogące sprzyjać napadom bólowym, np. aminy, siarczyny (białe wino) czy flawonoidy fenolowe (czerwone wino).
Słodziki
Aspartam (E951) jest stosowany jako substytut cukru. Dodawany jest najczęściej do produktów przeznaczonych dla diabetyków, napojów typu „light”, gum do żucia i niektórych leków. Badania wykazują, że może on przyczyniać się do częstszego występowania bólów migrenowych, ale jedynie przy długotrwałym stosowaniu (2 tygodnie i więcej) dawek >30mg/dobę. Mechanizm jego działania nie został do końca poznany, ale jednym z produktów rozpadu aspartamu jest opisywana wyżej, występująca w czekoladzie fenyloalanina, która może przyczyniać się do wystąpienia migreny.
Pamiętaj, że nie musisz odgórnie eliminować wszystkich wymienionych produktów. Zwróć jednak uwagę, czy któreś posiłki czy produkty nie wywołują u Ciebie migreny. Dobrym sposobem jest prowadzenie dzienniczka żywieniowego, gdzie zapisujesz dania, które pojawiały się w Twojej diecie i ewentualne objawy, które wystąpiły po ich spożyciu. Dzięki temu łatwiej będzie wyłapać szkodzące Ci produkty.
Sanprobi Barrier
Sanprobi Barrier to probiotyk wieloszczepowy, który zawiera unikalną kompozycję dziewięciu szczepów probiotycznych, starannie dobranych, które utrzymują i wspierają pracę bariery jelitowej. 1 kapsułka Sanprobi Barrier zawiera bakterie w liczbie ≥2,5 x 10 CFU/g. żywych szczepów bakterii:
- Bifidobacterium lactis W52
- Lactobacillus brevis W63
- Lactobacillus casei W56
- Lactococcus lactis W19
- Lactococcus lactis W58
- Lactobacillus acidophilus W37
- Bifidobacterium bifidum W23
- Lactobacillus salivarius W24
- Bifidobacterium lactis W51
Bariera jelitowa stanowi wysoce selektywną ochronę pomiędzy organizmem człowieka a światem zewnętrznym. Do jej głównych zadań należą m.in.
- odpowiednia selekcja i wchłanianie korzystnych dla zdrowia składników odżywczych,
- ochrona przed toksynami i potencjalnymi patogenami,
- zapobieganie przedostawaniu się toksyn z przewodu pokarmowego do organizmu,
- optymalizacja procesów eliminacji szkodliwych substancji z organizmu.
Zaburzenia bariery jelitowej mają także ścisły związek z powstawaniem tzw. endotoksemii, czyli gromadzeniem się toksyn pochodzenia bakteryjnego (głównie lipopolisacharydów i peptydoglikanów pochodzących od bakterii Gram-ujemnych w jelicie cienkim i grubym). Endotoksemia może mieć niekorzystny wpływ na ludzkie zdrowie. W badaniach naukowych obserwowano związek pomiędzy endotoksemią a progresją cukrzycy typu 2, schorzeniami układu naczyniowego (miażdzycą) a także z niekorzystnym rokowaniem w chorobach wątroby. Uważa się także, że endotoksemia może sprzyjać nadwadze i otyłości.
Bibliografia:
- Włoch-Kopeć D. „Migrena”. Artykuł ze strony Medycyna Praktyczna. 28.09.2016.
- Ciborowska H., Rudnicka A. 2009. Dietetyka. Żywienie Zdrowego i Chorego Człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa
- Millichap, J. G., i Yee, M. M. The diet factor in pediatric and adolescent migraine. Pediatric Neurology 2003; 28(1): 9–15.
- Dusseldorp M, Katan M. Headache caused by caffeine withdrawal among moderate coffee drinkers switched from ordinary to decaffeinated coffee: A 12-week double-blind trial. BMJ 1990;300: 1558-9.
- Bic Z, Blix GG, Hopp HP, Leslie FM, Schell MJ. The influence of a low-fat diet on incidence and severity of migraine headaches. J Womens Health Gend Based Med 1999;8:623-30.
- Kerr GR, Wu-Lee M, El-Lozy M, McGandy R, Stare FJ. Prevalence of the “Chinese restaurant syndrome.” J Am Diet Assoc 1979;75:29-33.
- Wójcik-Drączkowska H. et al., Migrena – rozpoznanie i leczenie, Forum Medycyny Rodzinnej 2007, tom 1, nr 2, 109-114
- Sharp M., Żywienie w migrenowych bólach głowy Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, cop. 2005.
- Grochowalska A. et al., Wpływ niewłaściwego odżywiania na występowanie bólu głowy, PWSZ, Piła, 2016
Post powstał we współpracy z marką Sanprobi.